herkesten yeteneğine göre emek alıp, herkese ihtiyacı kadar ücret verilecek olan ekonomik sistem.
sosyalizmden farkı, emeğine göre ücret vermiyor oluşudur. fakat cümle anlam düşüklüğü barındırıyor olsa da, ihtiyaca göre ücret vermek konusu daha kapsamlı ve ihtiyaç hiyerarşisinin iyi tahlil edildiği bir biçim üzerinden şekilleneceği için, bilakis daha fazla zenginlik barındırır.
ütopik değerlendirilişi kapitalizmin tahayyülü kısıtlayışından kaynaklanmaktadır. bir de komünizme geçebilmek için, sosyalist bir devrimin aynı anda tüm dünyada olması gerektiği gibi bir durum -altını çizerek, üstüne basarak, tırnak içine alarak söylüyorum- yoktur. bu bakış komünizmi distopikleştirir hatta.
kapitalizmin bireye biçtiği ve aslında güdülerinde var olmayan; kar hırsı, rekabet, risk almak gibi özelliklerin arındırılması evresidir sosyalizm. marx; sosyalist devrimi zorunlu kılışını, devlet aygıtını yıkabilmek için yeni insanın yaratılması gerekliliğine de dayandırır. anarşizmden temel kopuş noktasıdır ve kapitalist kuşaklar var olduğu sürece sınırları kaldırmak, ancak kan dökülmesine yol açar diyerek eleştirir bakunini. yeni insanın yaratılışı ile birlikte, komünizm bir sonuç olarak doğacaktır. öncesi sosyalist iktidardır.