26 Ocak 1959'da İstanbul Bakırköy'de doğan Nuri Bilge Ceylan, çocukluğunu Kuzey Ege'nin Çanakkale ilçesindeki babasının memleketi Yenice'de geçirdi. Tarım mühendisi olan babası, Yeşilköy, İstanbul'daki Tarımsal Araştırma Enstitüsü'nde çalışıyordu. Fakat idealist arzularla birlikte, Çanakkale'ye transfer talebinde bulundu, soyulmuş olan aile Yenice'ye taşındı. Nuri Bilge o sırada sadece iki kişiydi.
Nuri Bilge ve ablası Emine için bu hareket, Yenice kırsalında serbest dolaşım özgürlüğü anlamına geliyordu. Ancak, kız kardeşi orta okulu bitirene kadar, sadece son kaldı. Bu yıllarda Yenice'de lise bulunmadığı için, aile 1969 yılında İstanbul'a dönmeye zorlandı. Bu sayede Nuri Bilge ilkokulun beşinci sınıfını, ortaokul ve lise yıllarını devlet okullarında geçirdi. Bakırköy'de. Her şeyden önce, genellikle en azından yaz tatilleri için Yenice'ye geri dönmeyi seçti.
1976 yılında liseden mezun olduktan sonra, İstanbul Teknik Üniversitesi'nde kimya mühendisliği eğitimi almaya başladı. Ancak bunlar, çalkantılı zamanlardı; ve dersler boykotlar, çatışmalar ve politik kutuplaşma tarafından sürekli kesintiye uğradı. Kursu, üniversitelerin Maçka kampüsünde, olayların en yoğun olduğu ve iki sene az çalışma fırsatıyla dolup taştığını temel alıyordu: koşullar sadece izin vermedi. 1978'de üniversite giriş sınavlarına yeniden girdi ve Boğaziçi Üniversitesi'nde elektrik mühendisliği derslerine geçti, o sırada nispeten az sorun çıktı.
Fotoğraf sanatına olan ilgisi, lisede geçirdiği süre boyunca bereketlenmiş, Boğaziçi Üniversitesi fotoğraf kulübünde çiçek açmış, burada da cep harçlığı kazanmak için vesikalık fotoğraflar çekmiştir. Fotoğrafın yanı sıra dağcılık ve satranç kulüplerine de katıldı. Üniversitenin kapsamlı kütüphanesi ve müzik arşivi, özellikle görsel sanatlar ve klasik müzik tutkusunu körüklemekte önemli rol oynamıştır. Bu arada, Üstün Barışta ile yaptığı seçmeli film çalışmaları dersi ve film kulübünün özel gösterimleri, İstanbul'daki Taksim'deki Cinémathèque'deki gösteriler sırasında daha önce kök salmış olan sinema sevgisini pekiştirdi. Bunlar, filmlerin sinemada izlenmesi gerektiğinde DVD ve videodan önceki yıllardı.
1985 yılında mezun olan Nuri Bilge, önce Londra'da, daha sonra Katmandu'da ne yapması gerektiği sorusunu düşünmeye başladı. Doğu ve batıdaki seyahatleri aylarca sürdü ve Türkiye'ye dönerken, askerlik görevini yerine getirerek kararsızlıktan vazgeçmeye başladı. Ve Mamak'taki orduda 18 ay boyunca, hayatının geri kalanına nasıl şekil verileceğini öğrendi. Sinema aracılığıyla ...
Askerlik hizmetiyle, kararın uygulamaya konulmasına karar verdi. Mimar Sinan Üniversitesi'nde film okurken bir yandan da geçim kaynağı olarak fotoğraf çektirdi. Ama 30 yaşında bir şey olarak, üniversitenin en eski öğrencisi ve kendi başına bir kariyer yapmak için acele ediyordu. İki yıl sonra kursu terk etti.
Arkadaşı Mehmet Eryılmaz'ın yönettiği kısa bir filmde rol alarak başladı, ancak aynı zamanda tüm teknik süreçte baştan sona katıldı ve böylece sahip olduğu bilgiye dayanarak çalıştı. Daha sonra kendi filmini çekmek için bu filmi çekmek için kullanılan Arriflex 2B kamerayı satın aldı. O günlerde, video kameralar henüz bir seçenek değildi.
1993 yılı sonuna doğru, kısa film KOZA (Koza) çekmeye başladı, Rusya'dan bir bavulla getirdiği bir olumsuzluk ve devlet yayıncısı TRT tarafından verilen son kullanma tarihini geçen bir stoğu kullanarak başladı. Film Mayıs 1995'te Cannes'da gösterildi ve Cannes Film Festivali'nde yarışma için seçilecek ilk Türk kısa filmi oldu.
Üç tam uzunlukta uzun metrajlı film izlendi; bu, KOZA'ya bir netice olarak dökülebilir; Bazıları tarafından “il üçlemesi” olarak da tanımlanmıştır: KASABA (Küçük Kasaba, 1997), MAYIS SIKINTISI (Mayıs 1999, Bulutlar) ve UZAK (Uzak, 2002). Bu filmlerin hepsinde Ceylan yakın arkadaşlarını, akrabalarını ve ailesini aktör olarak seçti ve hemen her teknik rolü üstlendi: Sinematografi, ses tasarımı, prodüksiyon, düzenleme, yazı ve yönlendirme ...
Üçlemenin son filmi UZAK, 2003 Cannes Film Festivali'nde Grand Prix'i kazandığında, Ceylan aniden uluslararası kabul görmüş bir isim oldu. Cannes'dan sonra festivale devam eden UZAK, 23'ü uluslararası olmak üzere toplam 47 ödül aldı ve böylece Türk sinemasının tarihindeki en çok ödüllü film oldu.
2006 yılının ardından takip edilen İKLİMLER (Climates), yine Cannes Film Festivali'nde ilk kez FIPRESCI Ödülü'nü aldı. Bu filmdeki başrol oyuncuları Nuri Bilge ve eşi Ebru Ceylan tarafından paylaşıldı.
2008 yapımı ÜÇ MAYMUN (Üç Maymun) filmi ile 61. Cannes Film Festivali'nde yarışan Nuri Bilge, En İyi Yönetmen ödülünü kazandı. ÜÇ MAYMUN daha sonra Akademi Ödülleri Yabancı Dil Film kategorisinde Oscar adaylığı yapan ilk Türk filmi oldu.
2009 yılında yönetmen Cannes'a döndü, bu kez ana yarışma jürisinin bir üyesi olarak.
2011'de "ANADOLU'DA BİR ZAMAN ÜZERİNDE" filmi Cannes Film Festivali'nde yine Grand Prix'i kazandı.
2014 yılında bir sonraki filmi "WINTER SLEEP", Cannes Film Festivali'nde "Palme D'or" ödülünü kazandı.
2003 yılı sonunda 'İklimler' için yer keşif gezisinde Nuri Bilge, askere alındığı günden bu yana ilk kez fotoğrafçılığa geri döndü. Bu noktadan sonra, zamanını hem sinemaya hem de fotoğrafçılığa adamaya başladı.
Ahlat ağacı, Kış uykusu, bir zamanlar anadolu'da, üç maymun, iklimler, uzak, Mayıs sıkıntısı, kasaba, koza.