marks ve engels tarafından teorize edilen, lenin tarafından ilk uygulama örnekleri sovyetler birliğinde uygulamaya konulmaya çalışılan komünüst yönetim biçimidir.
aslında geçen yüzyıl için ideal bir yeni yaşam biçimidir. gerçekten sınıfsız, sömürüsüz bir hayatın pratikte vücut bulmuş halidir. fakat marks, engels, lenin gibi filozoflar ve devrimci önderlerin hesaba katamadığı bir olgu vardı, o olgu da devlet aygıtı hangi yönetim biçimi kılığına girerse girsin toplumu her yerinden zehirlemeyi amaç edinmiş bir levithandır. sovyetler birliğinde de bu canavarın gerçek yüzünü göstermesi, lenin'in vefatından sonra çok uzun sürmemiştir. bolşevik devrim ölü doğmuştur. devlet idaresi hiç bir zaman işçilerde olmamış, imtiyazlı bir grup terörist elinde kalmıştır. halk kendilerine reva görülen olanaklar içinde yaşayıp gitmiştir. devlet eliyle işçi, emeğe ve yaşama yabancılaştırılmıştır. azrailin can dağıttığı görülmemiştir.
marks, lenin geçen yüzyılda işçiyi patronun elinden kurtarmıştır. bu salt komünist ülkelerde böyle olmamıştır. avrupada refah devletleri kurulduysa, bunda marks ve lenin'in fikirlerinin avrupa proleteryasını da sarıp patronların her şeyini alacak olmasının korkusu büyüktür.
bu çağın sosyalizm anlayışı, salt proleteryayı değil bütün insanlığı devletinden de elinden kurtaracak bir formda biçimlenecektir. bunun için ilk etapta sosyalist bir devlet değil, sosyalist insan inşaası üzerine teoriler kabul görmektedir.