dış uyarıcılardan tamamen bağımsız olup kendi kendine yeterli olabilme ya da olamama durumu. yeterli olduğu ölçüde mutluluk katsayısı da aynı orantıda yükseliş gösterir. aksi durumda can sıkıntısı, iç huzursuzluk başlar. fakat mutluluğun tek ölçütü yalnız kalmak değildir. ayrı bir şeydir mutluluk. yalnızca tek başına olmak da değildir yalnızlık. kalabalık bir ortamda da yalnız hisseder bazen insan. duygularını, bilgi birikimini, anılarını paylaşabileceği kimse yoksa ve de zamanını verimli geçirmesine yardımcı olabilecek herhangi bir meşgalesi yoksa yalnızdır o kişi.
schopenhauer'in güzel bir örneği var bu konuda, kulak verelim: ülkeler kendi kendine yeterli olabildiği ölçüde kalkınmışlardır. ürettikleri, ihityaçlarını karşılamayan az gelişmiş ülkere nazaran daha kaliteli bir yaşam sürerler. fakat bu tek başına yeterli değildir. gelişmiş ülkelerin de muhakkak ithalat yapmasını gerektirecek bir durum ortaya çıkacaktır.