bilindiği üzere zaman fizikte tüm varlıkların etrafını sarmalayan 4.boyut olarak tanımlanıyor. zamanın en gizemli özelliği evrende farklı yerlerde farklı akıyor olması. en somut örnek uydular ve dünya saatleri arasındaki fark. çok hassas dijital saatlerle donatılmış tüm uydularda zaman, her gün saniyenin milyarda birinden az bir süre ileri kayıyor. tüm uydular bu saatleri her gün düzeltecek mekanizmalarla donaltılmış. sebep ise enistein'ın yıllar önce ispatladığı üzere dünya'nın kütlesi. kütle arttıkça zaman bükülüyor. bir başka deyişle zaman, gayet somut bir varlık. saatler ve güneş sadece onu fark etmemize yarıyor, tıpkı yol şeritleri gibi. zamanda evrenin bütünlüğüne tabi olarak, gözeneklere sahip. bu gözeneklere fizikte ''solucan deliği'' adı veriliyor atomlardan dahi küçükler. kimi bilim insanları bu solucan deliklerini kullanarak zaman içinde atlama yapılabileceğini ve yolculuğun gerçekleşebileceğini öne sürüyor. hawking'e göre bunun imkansızlığı paradokslardan kaynaklanıyor. ''evrende her şey ileri doğru giden ve kendini imkansız hale getirmeyecek varoluşa sahip. söz gelimi solucan deliğinden geçen bir bilim adamı geçmişteki kendisiyle karşılaştığında kendisine ateş eder ve öldürürse gelecekten kim ateş etmiş olacak? bu ve benzeri paradokslarla geçmişe yolculuğun imkansızlığı ispatlanabiliyor. geleceğe gidiş ise ışık hızı sayesinde mümkün.