of mice and men

berlinetta
okunması gereken, tarafından kaleme alınmış kitap.
iki insanın dostluğunu ele almaktan ziyade hayatın her zaman istenildiği şekilde gitmediğini gösterir. biraz duygusal olmakla beraber kişiye hayat hakkında dersler de katar. nasıl okuduğunuza ve anladığınıza bağlı. insanlara iyilik yapacağım derken zarar verebilirsiniz, bunu unutmayınız. sizin iyilik olarak gördüğünüz davranışların bir dozu olmalıdır, aksi halde bu iyilik değil kötülük olur.

insan yanında dosta ihtiyaç duyar. yalnız başına bir hayat süremez. bir süre yalnız kalabilir, bir zaman ama bu asla bir ömür olamaz. olsa dahi kişi asla sağlıklı biri olmaz.

hayallerinizin peşinden gidecekseniz eğer boş işlerle ya da ihtiyacınız olmayan şeylerle vakit kaybedip, elinizdekileri yok etmeyeceksiniz. önce kendi ihtiyaçlarınız, sonra istek.
yani geneleve gitmeyecek, bilardo oynamayacaksınız para elinize geçtiği an.

dostunuz, dostunuzdur. onu olduğu gibi kabul etmelisiniz. ilk önce iyi bir insan olması gerekir. iyi bir dostun önceliği, iyi bir insan olmasıdır. sizin yanınızda olmasıdır. sizinle anlaşabilmesidir. hayaller kurabilmesidir.

karşınıza pis bir karaktere sahip insanlar çıkar elbette; mühim olan onlara aldırış etmemenizdir. misal curlev orospu çocuğu gibi. yahut onun aşağılık karısı gibi.
bu curlev itinden günümüzde de çok var. baba parası yiyen, kendini bir halt sanan, önüne gelene bulaşmayı marifet sanan dangalaklar. kendinden güçlüyü gördükleri zaman da, (bkz: lennie small ) gibi, apışıp kalırlar, sütten çıkmış ak kaşık olurlar. tüm egoları yerle yeksan olur. siz bunlar gibi olmayın.

her şey iyi bitmeyebilir, bazı şeyler de kötü biter. hayat size her zaman gülmek zorunda değildir. ağlatır da, üzer de. bunlara alışmak ve temkinli olmak şarttır. ihtiyatlı davranmak da yarar vardır.

bu kitabın da okunması lazım, uzun bir kitap değil zaten. sürükleyici ve bir solukta okuyabileceğiniz cinsten. sıkılmazsınız. duygulanırsınız. olayın içindeymiş gibi hissedersiniz.

ırkçılık eksik değil burada da tabii:
"ben yatakhaneye giremiyorum, sen de buraya giremezsin."
"niye giremiyorsun ki yatakhaneye?" diye sordu lennie.
"zenciyim de ondan yatakhanede kağıt oynuyorlar ama, ben zenci olduğum için onlarla oturup kağıt oynayamam. kokuyormuşum ben, öyle diyorlar. sana bir şey söyleyeyim mi, aslına bakarsan siz de bana kokuyorsunuz."

"o iyi biri," dedi slim. "insanın iyi olması için zeki olması gerekmez. ben hep tersi olduğunu düşünürüm. zehir gibi zeki adamlar her zaman iyi insan olmayabilir."

"yol arkadaşlığı yapan o kadar az ki," dedi düşüncelere dalarak. "nedenini bilmiyorum. belki de kahrolası dünyada herkes birbirinden korkuyor."

okumadıysanız okuyun.

lennie gibi saf ve iyi biri olsanız dahi başınıza en kötü olaylar gelebilir. bazen maalesef ki iyi biri olmak da yetmiyor. dediğim gibi hayatta karşımıza ne çıkacağının garantisi olmaz, kimse de veremez.
bir gün en yakınınızı öldürmek zorunda kalırsınız. işte o zaman bitmeye ramak kalmıştır. iğrençtir.
berlinetta
kitabın sonunu pek beğenmedim. daha güzel bitebilirdi diye düşünüyorum. hemen okuyucuyu hazin bir netice ile karşı karşıya bırakmak yerine başka alternatifler olabilirdi. tabii, bunlar benim düşüncelerim ve benimle aynı düşünceyi paylaşmayan birçok insan olabilir. yazarın da kendine göre bir planı ve amacı vardı. o da böyle bitmesini istemiştir. her ne kadar ben benimsemesem de.

genel itibarıyla bir yudumluk kitaptır. fazla su içmek gibi diyebilirim. kana kana içersiniz; bittiği zaman da bir süre sonra olumsuz etkisini gösterir. bu da öyle. okursunuz ne olacak diye düşünerek, bittiği zaman da "yav niye şimdi böyle" diyerek üzgün bir surata evrilirsiniz. herkesin de üzülmesi olabilitesi olan durum değildir ama saf akılla, düşüncelerle, gerçekten anlayarak, kendini vererek okuyan kişi üzülür kanısındayım.
çok abartılması gereken bir kitap değil. yani olmazsa olmaz değil ama okumanız elbet sizin için iyi olur. ben tavsiye eder miyim, ederim. ben de bu kitabı uzun süredir okumuyordum, başka kitaplar okuyordum. buna anca sıra geldi. hemencecik bitiverdi. bayağı da sürükleyici bir ambiyansa sahip. kitapta kısa olduğu için elinize aldığınız zaman bitirebilirsiniz. aklınızda bu kitabı okumak vs. varsa, okuyabilirsiniz. tereddüt etmeyin. kitaba beğenmeseniz dahi pek vakit kaybı yaşamazsınız. ama ben beğeneceğinizden yanayım.

hayat hakkında dersler var. ayrıca karakter tiplerini gündelik hayatta rahatlıkla görebilirsiniz, muhatap olabilirsiniz. curlev denen itin karısı mesela. tam bir kahpe karı. önüne gelenle cilveleşmekten başka bir halta yaramıyor. iş görmüyor. sadece bulunduğu konumdan yararlanarak insanlara üstelik taslar, aşağılığın tekidir. bunu candy'de söylüyordu.
zenci arkadaşı da sürekli eziyordu. gerçi onu oradaki herkes eziyordu.
sizin de her hareketinizi taklit edip, sizin gibi davranan, sizi örnek alan dostlarınızız olması iyi değildir. yazarın da dediği gibi akıllı olması zorunlu değildir. iyi olması kafidir. iyi olmak için de mutlaka akıllı biri olunmasına gerek yoktur. iyilik içtendir. pek çok akıllı insan da iyi olmayabilir. akıl ile iyilik arasında zorunlu bir ilişki yoktur diyebiliriz.
ben kitabı beğendim. öyle bayıldım diyemem. pek bayıldığım kitap yoktur zaten, lakin beğendiğimi dile getiriyorum. dediğim gibi de tavsiye ederim. iyi okumalar. farelerin de planları iyi gitmez, bir arıza çıkar, keza insanların da. bundan mütevellit kitabın bu ismi şekilde. yani fare gördüğünüz zaman kitapta fare beklemeyin. insan kemiren fareler falan yok, rahat olabilirsiniz. espri yapıyorum tabii ki. arada espri de yapmak lazım.
okuyun, okuyalım. aslında çocuklar için daha iyi olur temennisindeyim. hayata olan bakış açısında işe yarar belki.

ben de duygulanmıştım sonunda, yalan söylemeye gerek yok. yazık oldu adama.
arkadan bir de duygusal müzik açarak, lennie'yi düşünerek okuyunca ağlanması kaçınılmazdır. insanı ağlatır.