Toplumların çağın değişkenlerine bağlı olduğunu, insanın ve toplumun çağın etkisiyle şekil aldığını bir nevi sosyal olarak aslında farklı türler olduğumuzu vurgulayan anlayış. tüm çağlara uzanmaya çalışan genellemeci tarih ve toplum anlayışına karşı durur. " Dönemin şartları" değil " dönemin insanı" söz konusudur.