nardugan

Kültürümüzde kutlanan, güneşin doğuşu anlamına gelen bayram. En uzun gece 21 Aralıktan sonraki ilk dolunayda kutlanır.

O gün, ölümsüzlüğün simgesi ve tüm insanların türediği ağaç olan Akçaçam Ağaçları süslenir. Etrafında oyunlar oynanır, kopuz eşliğinde şarkılar söylenir, şenlikler düzenlenir.

Tatarlar'da da bu bayram Koyaş Tuğa olarak bilinir. doğu avrupadaki Türk
Topluluklarında bu bayram Nartukan, Nartavan, mardugan, raştua şeklinde bilinir.

Kelime yapısı: moğolca bir kelime olan nar ( güneş ) ve türkçe bir kelime olan tugan ( doğan ) kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuştur.

türklerin her yıl geleneksel olarak kutladıkları narduğan, “güneşin doğuşu” kutlaması yaklaştığı zaman yaşadıkları çevreyi ve evlerini temizlerlerdi. kutlama günü ise en güzel ve temiz elbiselerini giyerlerdi. tanrı ülgen'e sunacakları hediyeleri de yanlarına alıp, gruplar halinde şarkılar söyleyerek bulundukları yere en yüksek ve en gösterişli akçam ağacının yanına gider, akçam ağacının altına vardıklarında tanrı ülgen'e ulaşması için hediyeler bırakır, dua eder ve şükür ederlerdi.

batılı kültürü “noel baba sembolünü” anadolu'dan almış, önce italya'ya götürmüş sonra da kendisine, karların üzerinde rahatça yolculuk yapabilmek ve hediyelerini rahatça dağıtmak için altına bir kızak ve bu kızağı çeken altı ren geyiği vererek, kuzey avrupa'ya götürmüş ve kendi inanç kültürüne kazandırmıştır.

noel baba sanıldığı gibi batılı bir sembol değil anadoluludur! bu toprakların düşsel ürünüdür. üstelik batılı hıristiyanlar, noel baba sembolünü yeni yılın kutlaması olarak değil, hz. isa'nın 24 aralık'ı 25 aralık'a bağlayan gecedeki doğum anını müjdeleyen bir ışıksal (nur) simge olarak kullanırlar.