Bir yapının taşıyıcı sistemi haricindeki bütün kısımları ve binanın içindeki unsurlardan kaynaklanabilecek risklerin tümü. Bu risklerin azaltılması çalışmalarına yapısal olmayan risklerin azaltılması (YORA) denir.
Afet risklerini ve etkilerini azaltmak için politikalar, kanunlar, halkın bilinçlendirilmesi, yapının taşıyıcı sistemi haricindeki bütün kısımları ve binanın içindeki unsurlardan kaynaklanabilen yapısal olmayan tehlikelerin azaltılması (YOTA) için yapılacak çalışmalar ve eğitim ve öğretim gibi yollarla alınan önlem.
Binanın yapısal elemanları (temel, kolonlar, kirişler, döşemeler, taşıyıcı duvarlar, çatı) dışında kalan diğer kısımları ile bina içinde ve çevresindeki her türlü eşya ve donanımda meydana gelen hasar. Yapılarda hasar görebilen yapısal olmayan elemanlar, esas olarak 3 grupta toplanmaktadır: -->kritik sistemler ve tesisat (İng. critical sistems and facility) Binanın hizmet verebilmesi için gerekli sistemler, bağlantıları ve uzantıları (su, atık su, elektrik, haberleşme, ısıtma, havalandırma, gaz, jeneratör, transformatör, dağıtım-kontrol panelleri, yangın algılama-söndürme, acil çıkış sistem ve tesisatları vd.), -->mimari-dekoratif elemanlar (İng. architectural-decorative component) Bina ile fiziki olarak bütünleşmiş elemanlar (tavan, kapı, baca, pencere, bölme-ara duvar, aydınlatma donanımı, dış giydirme, kaplama, saçak vd.) -->eşya ve mobilya (İng. furnishing) Binanın ev, işyeri vd. olarak kullanım amacına göre, her bölümünde farklı fonksiyonlar için bulundurulan ya da kullanılan sabit ya da seyyar, özel ya da genel kullanım amaçlı eşya (mekanik, elektrikli, elektronik eşya ve donanım; ev, ofis, bahçe mobilyası; kültür ve sanat eserleri vd.)
Bir yapının taşıyıcı sistem elemanlarında , afet veya başka bir nedenle meydana gelen çatlak, kırılma, ezilme, çökme gibi hasar.
Yapı sahibinin, yapı ruhsatı aldığı tarihten itibaren, yapı kullanma ruhsatını aldığı tarihe kadar geçen zaman.
Halihazırda içinde oturulan, yaşanılan evler, iş yerleri ve onların müştemilatı ile bunların adedi.
Yapı üzerinde mülkiyet hakkına sahip olan gerçek veya tüzel kişi.
İmar mevzuatı hükümlerine göre düzenlenen inşaat izin belgesi. Belediye ve mücavir alan sınırları içinde ve dışında kalan yerlerde inşa edilecek yapılara belediye veya valilik tarafından ruhsat verilir. Bu, inşaat ruhsatı olarak bilinmektedir.
Yapım işlerini sözleşme ve eklerine uygun olarak yapmayı, yapı sahibine karşı taahhüt eden, ticari amaçla ya da kendisi için şahsi finans kaynaklarını kullanarak üstlenen ilgili ticaret odasına kayıtlı gerçek veya tüzel kişi.
Kullanımdan doğan hasarlar hariç, yapının fen ve sanat kurallarına aykırı, eksik, hatalı ve kusurlu yapılması nedeniyle meydana gelen ve yapının kullanımını engelleyen veya yapıda kapasite ve değer kaybı oluşturan her türlü hasar. Afet nedeni ile bina türü yapılarda oluşan hasarlar, 4 sınıf olarak tespit edilir. -hafif hasar/ az hasar (İng. light damage) Binanın taşıyıcı sistem elemanlarında herhangi bir hasar oluşmadığı, taşıyıcı olmayan yapı elemanlarında sıva çatlakları düzeyinde kalmış hasarın meydana geldiği, kullanılmasında sakınca görülmeyen durumlar. -orta hasar (İng. moderate damage) Genel olarak binanın, deprem nedeni ile taşıma gücünde azalma olmuş hâli. Onarım veya güçlendirme ile hasar öncesindeki dayanımın kazandırılması ya da artırılması gereken yapılar grubundadır. Orta hasarlı yapıda taşıyıcı elemanlarda kesme ya da eğilme çatlakları 10 mm'yi aşmamalıdır. Taşıyıcı elemanlarda ve yapıda kalıcı ötelenmeler ve şakülden sapmalar yoktur. Betonarme elemanların pas paylarında (beton örtüsünde) dökülmeler olabilir. Bu tür hasar gören bir yapı ciddi şekilde onarılıp güçlendirmeden kullanımına izin verilmez, sadece eşya taşınması amacıyla içine girilebilir. Afet mevzuatına göre, orta hasarlı yapı 1 yıl içinde onarılmadığı takdirde yerel yönetimlerce yıktırılır. -ağır hasar (İng. heavy damage) Binanın taşıyıcı sistem elemanlarının onarılamayacak ya da güçlendirilemeyecek kadar hasar gördüğü durumlar. Binanın yıktırılması gerektiği anlamına gelir. -yıkık (İng. collapsed) Binaların taşıyıcı sistemlerinin büyük oranda kalıcı yer değiştirerek kısmen veya tamamen yıkılması ve çatının çökmesi durumunu ifade eder. İnsanların can ve mal güvenliği bakımından bu tür yapılara girmesine kesinlikle izin verilmez. Ayakta kalabilen yapıların ise yerel yönetimlerce ivedilikle göçertilip, tehlikesiz hâle getirilmesi yasa gereğidir.
Bir afet sonrasında yapıların görmüş olduğu hasarların teknik ekipler tarafından önceden tanımlanmış form ve standartlara uygun olarak belirlenmesi ve kullanımlarına ilişkin karar verilmesi işlemi. Uygulamada ön hasar tespiti ve kesin hasar tespiti olarak iki aşamalı yapılmaktadır. Afetlerde halkın can ve mal güvenliği açısından yapıların kullanıp kullanılamayacağına özellikle artçı depremler dikkate alınarak hemen karar verilmesi gereken durumlarda, inşaat mühendisleri ve mimarlardan oluşan ekipler tarafından yapı ön hasar tespiti yapılmaktadır.
Mevcut her tür yapının adedi, yapı malzemeleri, yapı sistemi, yaşı gibi özelliklerin belirlenmesi için yapılan tespit ve kayıt işlemi sonucunda oluşturulan bilgilerin tümü.
Güvenli, sağlıklı ve ekonomik yapı inşa edebilmek amacıyla yapıların, ilgili idare ve yükleniciden bağımsız olarak tasarım ve yapım aşamalarında, yürürlükteki yönetmelik ve standartlara uygun imalinin sağlanmasına yönelik denetleme süreci, iş ve işlemlerinin tümü.
İnşaat ve yapı malzemeleri ile ilgili ham madde ve mamul madde üzerinde, ilgili standartlarına veya teknik şartnamelerine göre ölçüm, muayene, kalibrasyon yapabilen ve özgül ağırlık, basınç ve çekme dayanımları, kıvam limitleri gibi diğer özelliklerini tayin eden, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının izniyle çalışan tesis.
4708 sayılı Yasa ile yürürlüğe giren ve yapıların tasarım ve uygulama aşamalarında kontrolden sorumlu olan, ortaklarının tamamı mimar ve mühendislerden oluşan bağımsız kuruluş. Sorumluluk kapsamındaki konular; hâlihazır harita ve imar planlarının hazırlanması, uygulanması, yapıların mimari, statik ve her türlü plan, proje, resim ve hesapların hazırlanması, bunların uygulanması olarak belirlenmiştir.
Karada ve suda, daimi veya geçici, resmî ve özel, yeraltı ve yer üstünde inşa edilen sabit veya hareketli tesis.
Konutlar, tesisler, nakil araçları ve ormanlarda farklı nedenlerle başlayabilen, yakıcı etkisiyle madde ve eşyaları kullanılmaz hâle getiren, boğucu etkisiyle canlıların yaşamına son veren tehlike.
Yangın anında nasıl davranılacağı konusunda deneyim kazanmak amacıyla yapılan uygulama. Konut, iş yeri, okul, otel gibi yerlerdeki genel yangın tatbikatları ile itfaiyecilerin ve gönüllülerin yeni söndürme teknolojileri ve ekipmanlar konusunda eğitimi ve deneyim amacıyla yaptıkları tatbikatlar, bu kapsamdadır.
Yangın anında itfaiye tarafından hortum bağlanarak kullanlmak amacıyla yerleşim yerlerinin veya binaların değişik yerlerine yerleştirilmiş bir çeşit su vanası.
Bir yangın veya acil durumda yüksek katlı binayı terk etmeye yarayan ve çoğunlukla bina dışında yer alan etrafı açık, özel merdiven. Çok katlı binalarda yangın merdivenibulunması zorunlu kılınmıştır.
İçinde yangın hortumu, fıskiyesi ve musluğu bulunan dolap.
Maddenin yeterli derecede ısı ve oksijen (hava) ile birleşmesi sonucunda yanarak kimyasal şekil değişliğine uğraması olayı. Yangının oluşabilmesi için yanıcı madde, yüksek ısı ve oksijene ihtiyaç vardır.
Aktif volkanların çevresinde magmanın yüzeye çıkması öncesi, sırası ve sonrasında meydana gelen deprem. Volkan patlamaları, bu depremlerin yer, zaman ve sıklık dağılımları incelenerek tahmin edilmeye çalışılmaktadır.
Aktif volkanların çevresinde magmanın yüzeye çıkması sırası ve sonrasında meydana gelen patlama.
Belirli bir formatta ve erişim güvenliğine uygun olarak bilgisayar ortamına aktarılan nitelikli veri bütünü. Gerektiğinde güncellenmesi ve üzerinde işlem yapılmasına imkân veren yazılımlarla yönetilen ve kullanılan sayısal bilgi depolarıdır.