avni

altı yıldır çingene misali yaşadığımı fark ettiren cemal süreya şiiri.

hiçbir semtte berberin olmadı,
1954-1980 yılları arasında,
26 yılda 28 ev değiştirdin;
leke kuşağı nasıl bilmez seni!

arabesk nedir diye düşünmüştünüz:
şebboy sesli bir cümbüş, eza içinde;
eşitlik midir komedya, içtenlik mi,
erdem diye benimsenmesi mi fırsatsızlığın?

yürüyoruz bütünlemeye kalmış bir sessizlikte
keşke yalnız bunun için sevseydim seni.

(bkz:güz bitiği)

ironik bir cemal süreya şiiri.

küçük anne, kelepir kız,
bir şey söyle bana,
bana bir laf et ki binlerce,
onbinlerce görüntü anlatamasın.

genceli nizami'nin dediği gibi
taşı onunla yıkasalar
üzerinde akik biter,
bakışların ki...

ikinci bir parıltı var senin bakışlarında
keşke yalnız bunun için sevseydim seni.

(bkz:güz bitiği)

taşkın bir cemal süreya şiiri.

daha ben ilk kazmayı vurmadan
elime gelen karabitki'li testi,
nefertiti'nin mutfağı sayılan yerde
koyu sır yeni hicret yollarını kesti.

terimler eşekarıları sözcüklerin,
acımasızdırlar, adsız ve sueldirler,
önlerine katarak insan ve hayvan listelerini
sabah akşam kapınızın önünden geçirirler.

fazıl hüsnü diyor ki, ne diyor fazıl hüsnü?..
keşke yalnız bunun için sevseydim seni.

(bkz:giz bitiği)

satırlarının içinde kaybolmak isteği uyandıran cemal süreya şiiri.

bir mineli altın saat,
bir altın köstek ve madalyon
bir roza maşallah,
on iki miskal inci.

madalyonunu ve boncuğunu
ittim içeri,
gozlerimizin dibi karıştı
dağ yollarının uzak dumanı gibi.

ve konsolun üstünde noksan bir gümüş kutu
keşke yalnız bunun için sevseydim seni.

(bkz:güz bitiği)

insanı hiç yoktan var eden cemal süreya şiiri.

bir çiçek duruyordu, orda, bir yerde,
bir yanlışı düzeltircesine açmış;
gelmiş ta ağzımın kenarında
konuşur durur.

bir gemi bembeyaz teniyle açıklarda,
güverteleri uçtan uca orman;
aldım çiçeğimi şurama bastım,
bastım ki yalnızlığımmış.

bir başına arşınlıyor bir adam mavi treni,
keşke yalnız bunun için sevseydim seni.

(bkz:güz bitiği)

ışık doğudan yükselir tadında cemal süreya şiiri.

bir kış göğü gibi o saat alçalır ölüm,
yalnız işitme duyusu kalır ortada.
asya kentleri yürür dururlar,
höyükler burnumda hızma.

uzakta dev bir damla :pırıl pırıl pencap!
tabanlarından kayıp duran sütunlar
yitmiş bir geleceğin işaret parmakları:
horasan uykusuna havlayan köpekler, buhara.

uzaklara bir bakışın vardı kafeteryada
keşke yalnız bunun için sevseydim seni.

(bkz:güz bitiği)

kurumuş dudaklara değen su misali cemal süreya şiiri.

içtim o bin yıllanmış testiden, içtim, içtim,
örtüler arasında yeryüzü beğenisiyle
ayışığını paylaşırdı bacakları,
öptüm ayak parmaklarını, öptüm, öptüm.

put'unu cezalandırıyor kır delisi;
oğlan iki ev ötede, londra'dan gelmiş;
yazsınlar felaketlerin hep çift geldiğini,
garson acıması tutmuş içkievini.

ortaoyunumuzun dekoru bir kağıt mendil
keşke yalnız bunun için sevseydim seni.

(bkz:güz bitiği)

geçmişi de , geleceği de şimdiye eviren cemal süreya şiiri.

ilkokulu bitirdiği gün cumhuriyet şairi,
saçında kurdelesi lozan gibi;
sonra her yıl öldürüldü, öldürüldükçe de
hemeninden göğe huthutler çizildi.

gelecek zaman oldu şimdiki zaman;
ırmak aşağı inen güz parçası,
çok süslü bir halkın arasından,
benimsin!

iyi anlarında sesin kalınlaşıyor
keşke yalnız bunun için sevseydim seni.

(bkz:güz bitiği)

her satırında limitsiz sevda kokan cemal süreya şiiri.

atı'lar deltalara gömülen atı'lar,
saçı'lar fiyortları öpen saçı'lar,
kutu'lar, haliçlerden susmuş kutu'lar,
takı'lar eski aşkları imler takı'lar.

bol dökümlü gömleğinin içinde
sırtını ve karnını dolanan
ve sonunda sincap olan
o kuş.

seni o kadar yakından görünce,
keşke yalnız bunun için sevseydim seni.

(bkz:güz bitiği)

etimolojik olarak kökeni fakir, miskin anlamına gelen çığan / çığay kelimeleri olup zamanla farşca, arapça gibi dillerin etkisiyle çingen ve çingene şeklinde evrilmiştir.
bir toprak parçasını sahiplenerek yerleşik düzeni benimsemeyip göçebe hayatı seçmeleri en sevdiğim özellikleri. ayrıca müzikal ayarları doğuştan dokuz sekizlik ve istisnasız her birinde aynı sanki.

(bkz:canlı bomba)

bildiğin sapıklık ya da sapkınlık. yegane tedavisi hadım olabilir pekala.

"eşşek sikmenin de bir yolu yordamı vardır " özdeyişine sebep olan kırsal kesime mal edilen zoofili alt başlığı.
ayrıca;
(bkz:damacana)

tamlamalarını imrenerek hatta kıskanarak düşünürken öykünüyor insan. cemal süreya'nın insanda şiir yazma isteği uyandıran şahanelerinden.

eşdeğeriyle yanyana yürürken
cehennem sokağında birey olmak,
ve en inceldikten sonra
ilkel sözcüklerle konuşmak seninle.

saat beş nalburları pencerelerden
madeni paralar gösteriyorlar,
yalnızlığı soruyorlar, yalnızlık,
bir ovanın düz oluşu gibi bir şey.

hiçbir şeyim yok akıp giden sokaktan başka
keşke yalnız bunun için sevseydim seni.

(bkz:güz bitiği)

cemal süreya'nın onlarca tarifinden biri de şöyle:

yalnızlığı soruyorlar, yalnızlık,
bir ovanın düz oluşu gibi bir şey.

(bkz:eşdeğeriyle yan)

cemal süreya şiiri.

iki kalp arasında en kısa yol:
birbirine uzanmış ve zaman zaman
ancak parmak uçlarıyla değebilen
iki kol.

merdivenlerin oraya koşuyorum,
beklemek gövde kazanması zamanın;
çok erken gelmişim seni bulamıyorum,
bir şeyin provası yapılıyor sanki.

kuşlar toplanmış göçüyorlar
keşke yalniz bunun icin sevseydim seni.

(bkz:güz bitiği)

siz saatleri başlıklı bir düzyazının da bulunduğu cemal süreya şahanesi. 20 tane şiir hem birbirinden bağımsız gibi duruyor, hem de birbiriyle bağlantılı.
keşke yalnız bunun için sevseydim seni.

hakkı teslim edilmeyen cemal süreya şiirlerinden.

metinlerde buluştuk, kopkoyu deyimlerde,
koşut ve eşzamanlı okuduk kimi kitapları;
o arada iki de defterimiz oldu,
biri babasına daha çok benziyor.

bir türlü kotarılamayan uğraş,
ç harfini daha yeni dönmüşüz,
gözlerimizde ibni sina bozukluğu,
dostumuzsa, bodrum'da, dönmez geri.

uzaklardaydın, oracıkta, öbür kıtada,
keşke yalnız bunun için sevseydim seni.

(bkz:güz bitiği)

esvet misali sevda böyle bir şey sanırım.

metinlerde buluştuk, kopkoyu deyimlerde,
koşut ve eşzamanlı okuduk kimi kitapları;
o arada iki de defterimiz oldu,
biri babasına daha çok benziyor.

bir türlü kotarılamayan uğraş,
ç harfini daha yeni dönmüşüz,
gözlerimizde ibni sina bozukluğu,
dostumuzsa, bodrum'da, dönmez geri.

uzaklardaydın, oracıkta, öbür kıtada,
keşke yalnız bunun için sevseydim seni.

insana ister istemez cemal süreya'nın ünlü dizelerini anımsatır.
keşke yalnız bunun için sevseydim seni.

nicel veya nitel olarak birbirinden bağımsız iki nesneyi, durumu, olayı karşılaştırmak, kıyaslamak.
(bkz:kıyas)

iğne yapraklı olmasından dolayı çoğumuz gördüğümüzde bildiğin çam ağacı işte der geçeriz.
ülkemizde doğu karadenizin denize bakan yamaçlarında bolca bulunur.

halk arasında daha çok göknar olarak bilinen ve ladin ile karıştırılması muhtemel ağaç türü,

altınla gümüşü
katırla eşşeği
köknar ile meşeyi
zevkle neşeyi
mukayese edebilirsiniz.
farksızmış gibi görünen iki ceviz birbirinin tıpatıp aynısı değilken insanı insanla karşılaştırmak abestir.

birey olarak elma ile armutun benzerliklerini, farklılarını kıyaslamaktan ötesi bilimsel konu kanımca. zira bazı özellikleriyle armut, bazı özellikleriyle de elmanın üstün olacağı aşikar. daha açık deyişle bana göre elma candır. bir başkasına göre armut canandır. zevkler ve renkler tartışılmaz şiarı bi tarafa, başkasıyla kıyaslanmak çoğumuzun hoşuna gitmezken özellikle karşı cinsle olan ilişkilerimizde muhatabımızı armut yerine koyup elma ile kıyaslarız. keza kendimizi de elma sanıp armutla kıyaslamakta beis görmeyiz.
neyse efendim "sürçü lisan ettim ise affola" başlık belki de elma ile armutu karşılaştırmak olmalıydı.

(bkz:karşılaştırmalı üstünlükler teorisi)